Xét nghiệm T-SPOT.TB phát hiện sớm vi khuẩn Lao (Lao tiềm ẩn)

Lao tiềm ẩn (hay còn gọi là LTBI - latent tuberkuloseinfeksjon) là những người khỏe mạnh mang vi khuẩn lao ở trạng thái không hoạt động. Những người mắc lao tiềm ẩn không có xuất hiện triệu chứng của bệnh, không cảm thấy mệt mỏi. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch suy yếu, những vi khuẩn lao sẽ sinh sôi và dẫn tới bệnh lao hoạt tính.

.

Người mắc lao tiềm ẩn là những người đã có thời gian tiếp xúc với những người bị bệnh lao. Vi khuẩn lao lan ra không khí khi người mắc bệnh lao nói chuyện, hắt hơi và ho,... Những người khỏe mạnh sẽ hít phải vi thể chưa vi khuẩn khi tiếp xúc cùng người bệnh. Tuy nhiên, hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ vô hiệu hóa hoạt động của vi khuẩn và không thể gây bệnh.

.

Những người có nguy cơ mắc lao tiềm ẩn là những người đã có thời gian tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh lao phổi. Hay những người đến từ những vùng có nhiều người bị nhiễm lao như châu Á, Đông Âu, châu Mỹ Latinh, châu Phi sẽ có nguy cơ cao hơn.

.

Ngoài ra, đối với những người đã tiêm vắc-xin phòng ngừa lao vẫn có khả năng nhiễm lao tiềm ẩn. Vì vắc-xin chủng ngừa lao BCG là vắc-xin bảo vệ trẻ nhỏ phòng tránh phơi nhiễm lao, hay những dạng bệnh lao nghiêm trọng và có tác dụng khoảng 1 năm. Ở người lớn, vắc-xin BCG không phòng tránh được việc nhiễm lao.

.

Cần xét nghiệm lao tiềm ẩn đối với 2 nhóm đối tượng nguy cơ cao, bao gồm:

NHÓM TIẾP XÚC GẦN/ THƯỜNG XUYÊN VỚI BỆNH NHÂN LAO PHỔI

+ Trẻ em dưới 5 tuổi tiếp xúc hộ gia đình với bệnh nhân lao phổi

+ Người từ 5 tuổi trở lên tiếp xúc hộ gia đình với bệnh nhân lao phổi

+ Nhân viên y tế làm việc tại các đơn vị phòng chống lao cơ sở y tế có thể có bệnh nhân lao đến khám

+ Tù nhân, quản giáo, nhân viên làm việc tại trại giam, trại giáo dưỡng

.

NHÓM NGƯỜI CÓ CÁC YẾU TỐ LÀM TĂNG NGUY CƠ PHÁT TRIỂN NHIỄM LAO THÀNH BỆNH LAO

+ Người có HIV mọi lứa tuổi

+ Bệnh nhân bụi phổi

+ Bệnh nhân đái tháo đường

+ Bệnh nhân suy thận, chạy thận nhân tạo

+ Bệnh nhân cấy ghép tạng và người chuẩn bị cấy ghép tạng

+ Bệnh nhân điều trị thuốc ức chế miễn dịch thường xuyên (bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp, vẩy nến) và những bệnh nhân điều trị thuốc sinh học (anti-TNF)

.

Người mắc lao tiềm ẩn không thể lây sang người khác. Vì vi khuẩn trong cơ thể ở trạng thái không hoạt động, không thể sinh sôi. Lượng vi khuẩn có ít không thể lan truyền ra ngoài không khí. Đây cũng là một trong những điều kiện để xác định người mắc lao tiềm ẩn.

.

Tuy nhiên, người mắc lao tiềm ẩn có nguy cơ mắc bệnh lao, nếu hệ miễn dịch bị suy giảm. Do đó, nếu người mắc lao tiềm ẩn trở thành lao hoạt tính. Lúc này, người đó sẽ có khả năng lây bệnh cho người khác. Vì vậy, người mắc lao tiềm ẩn nên được điều trị dự phòng nhằm phòng tránh nguy cơ mắc bệnh lao.

.

Tóm lại, lao tiềm ẩn là những người mang vi khuẩn lao trong trạng thái không hoạt động, không biểu hiện ra bệnh, không có triệu chứng, và không lây truyền vi khuẩn lao sang người khác. Tuy nhiên, những người mắc lao tiềm ẩn có nguy cơ mắc bệnh lao khi hệ miễn dịch suy giảm. Do đó, những người này cần đến cơ sở y tế để được tư vấn và có biện pháp điều trị phòng ngừa hiệu quả.

.

T-SPOT.TB là một loại xét nghiệm thuộc nhóm IGRA nhằm phát hiện tình trạng lao hoạt động và lao tiềm ẩn.

.

Xét nghiệm là bước đầu tiên để điều trị cho bệnh nhân mắc lao tiềm ẩn nhằm phá vỡ chu trình lây truyền bệnh lao.

.

1. Thiết bị sử dụng: Kính hiển vi soi nổi

.
2. Công nghệ sử dụng: Elispot

.
3. Hóa chất sử dụng: T-SPOT.TB - Oxford Immunotec, Anh.

.

4. Mẫu bệnh phẩm:
+ Máu toàn phần chống đông heparin:
_6 mL: người lớn và trẻ em ≥ 10 tuổi
_4 mL: trẻ em ≥ 2 đến < 10 tuổi
_2 mL: trẻ em < 2 tuổi

.

5. Độ nhạy:

Đánh giá trên 87 mẫu từ những người có XN nuôi cấy khẳng định nhiễm M. tuberculosis, bao gồm cả người miễn dịch giảm. Độ nhạy đạt 98.8% (86/87) (với độ tin cậy 95 % độ đặc hiệu là 90.8 – 99.9 %)

.

6. Độ đặc hiệu:

Đánh giá trên 93 mẫu từ những người có nguy cơ thấp nhiễm M. tuberculosis thông qua đánh giá tiền sử và các thông tin cá nhân. Độ đặc hiệu đạt 100% (93/93) (với độ tin cậy 95 % độ đặc hiệu là 95.8 – 100%)

.

7. Thời gian trả kết quả: 2 - 3 ngày kể từ khi tiếp nhận mẫu

.