Một thử nghiệm lâm sàng đã phát hiện ra rằng sự kết hợp của axit retinoic all-trans, là một chất chuyển hóa của vitamin A và asen trioxide có hiệu quả cao ở trẻ em mắc bệnh bạch cầu nguyên bào cấp tính nguy cơ cao và tiêu chuẩn, hoặc APL. Gần như tất cả bệnh nhân trong cuộc thử nghiệm đều sống sót sau hai năm mà không bị tái phát. Không trẻ nào bị APL nguy cơ tiêu chuẩn phải hóa trị thông thường và những trẻ mắc APL nguy cơ cao chỉ cần đến bốn liều thuốc hóa trị idarubicin (Idamycin PFS). Kết quả của cuộc thử nghiệm, do Nhóm Ung thư Trẻ em thực hiện và được tài trợ bởi Viện Ung thư Quốc gia, một bộ phận của Viện Y tế Quốc gia, đã được công bố vào ngày 11 tháng 11 năm 2021, trên tạp chí JAMA Oncology.
“Đây là một thành tựu đáng chú ý và sẽ là tiêu chuẩn chăm sóc mới,” Malcolm A. Smith, bác sĩ, tiến sĩ thuộc Chương trình Đánh giá Liệu pháp Ung thư tại Viện Ung thư Quốc gia, nơi đã tài trợ cho giai đoạn nghiên cứu đa viện, thử nghiệm không ngẫu nhiên giai đoạn 3. “Hai mươi năm trước, những bệnh nhân này đã được điều trị bằng hóa trị chuyên sâu, bao gồm các loại thuốc dẫn đến các vấn đề về tim sau này trong cuộc sống. Để so sánh, axit retinoic all-trans và arsenic trioxide có ít tác dụng phụ cấp tính hoặc lâu dài hơn ”.
“Là một bác sĩ nhi khoa và một bác sĩ chuyên khoa ung thư, tôi đã phải có những cuộc nói chuyện thực sự khó khăn với các gia đình về những gì con họ đang gặp phải và loại liệu pháp mà chúng sẽ phải trải qua để được chữa khỏi,” bác sĩ Matthew Kutny, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết. “Vì vậy, có thể cung cấp một liệu pháp ít cường độ hơn và ít tác dụng phụ hơn, nhưng đồng thời có tỷ lệ sống sót cao đáng kinh ngạc, là một giải pháp thực sự tốt cho bệnh nhân.”
APL chiếm 5% đến 10% các trường hợp chẩn đoán bệnh bạch cầu cấp dòng tủy ở trẻ em và thanh thiếu niên. Các triệu chứng của bệnh ung thư máu và tủy xương này bao gồm chảy máu nhiều, dễ bầm tím, số lượng hồng cầu thấp, sốt và mệt mỏi. Trước đây, việc điều trị cho trẻ em bị APL liên quan đến anthracyclines, chất có thể làm tổn thương tim.
Một thử nghiệm trước đó của Nhóm Ung thư Trẻ em cho thấy trẻ em mắc chứng APL được điều trị bằng arsenic trioxide và axit retinoic all-trans, cùng với các loại thuốc hóa trị bao gồm anthracyclines, có tỷ lệ sống sót sau hai năm không có biến cố cao và nguy cơ tái phát thấp. Thời gian sống sót không có biến cố là khoảng thời gian sau khi điều trị ban đầu mà bệnh nhân vẫn không bị bệnh nặng thêm, tái phát hoặc tử vong.
Sự kết hợp giữa axit retinoic all-trans và arsenic trioxide hiện là phương pháp điều trị ban đầu ưu tiên cho người lớn mắc APL nguy cơ tiêu chuẩn. Bệnh nhân người lớn mắc APL nguy cơ cao cũng được hóa trị, cũng như điều trị duy trì (điều trị thêm để ngăn bệnh bạch cầu tái phát).
Trong thử nghiệm của Nhóm Ung thư Trẻ em (AAML1331; NCT02339740), 154 trẻ em trong độ tuổi từ 1 đến 22 mới được chẩn đoán mắc APL tiêu chuẩn hoặc có nguy cơ cao đã được cho uống axit retinoic all-trans, cùng với arsenic trioxide tiêm tĩnh mạch hàng ngày trong ít nhất 28 ngày. Trẻ em có APL nguy cơ cao cũng được tiêm bốn liều idarubicin anthracycline trong giai đoạn đầu điều trị. Những bệnh nhân có nguy cơ cao được định nghĩa là những người có số lượng bạch cầu trên 10.000 / μL. Số lượng bạch cầu cao hơn trong lịch sử đã dự đoán kết quả kém hơn ở trẻ em bị APL.
Tuy nhiên, trong thử nghiệm này, trẻ em có APL nguy cơ cao và chuẩn có tỷ lệ sống sót sau hai năm lần lượt là 99% và 100%. Tỷ lệ sống sót sau hai năm không có sự kiện lần lượt là 98% và 96%. Một trẻ mắc APL nguy cơ tiêu chuẩn đã chết sớm khi điều trị, và ba trẻ (một trẻ mắc APL nguy cơ tiêu chuẩn và hai trẻ mắc APL nguy cơ cao) bị tái phát.
Ít hơn 10% trẻ em gặp phải các phản ứng phụ nghiêm trọng, chỉ xảy ra trong giai đoạn đầu điều trị. Các tác dụng phụ bao gồm tăng lượng đường trong máu, kích ứng gan và chảy máu. Một số bệnh nhân APL nguy cơ cao bị lở miệng do điều trị idarubicin. Một biến chứng nặng của APL là hội chứng biệt hóa, có thể gây viêm nhiễm đe dọa tính mạng. Các bác sĩ đã được cung cấp các chiến lược chăm sóc hỗ trợ để giúp những người tham gia kiểm soát điều này và các tác dụng phụ khác.
Tiến sĩ Kutny chỉ ra rằng vì không cần điều trị duy trì, thời gian trẻ phải điều trị đã giảm từ hơn hai năm xuống còn khoảng chín tháng. Ông cho biết sẽ cần theo dõi thêm để xác định ảnh hưởng lâu dài của việc điều trị trẻ em bằng axit retinoic all-trans và asen trioxide.
“Asen thường được coi là một chất độc, nhưng nó cũng có thể là một loại thuốc cực mạnh,” Tiến sĩ Kutny lưu ý. “Asen trioxide đã được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc trong nhiều thiên niên kỷ. Sự khác biệt giữa một loại thuốc và một chất độc thực sự là liều lượng. Theo thời gian, chúng tôi đã tìm ra liều lượng chính xác có thể hiệu quả trong việc tiêu diệt các loại tế bào bệnh bạch cầu này mà không làm tổn hại đến các mô khỏe mạnh khác ”.
Asen trioxide hoạt động hợp tác với axit retinoic all-trans để ngăn chặn hoạt động của các protein cần thiết cho các tế bào bệnh bạch cầu tồn tại và phát triển. Tiến sĩ Kutny lưu ý rằng Nhóm Ung thư Trẻ em hiện đang nghiên cứu các cách cung cấp arsenic trioxide ở dạng uống, giúp trẻ em dễ uống hơn.
Biên tập: Hoàng Hiệp – Viện Công nghệ Phacogen,
Tiến sĩ Công nghệ sinh học - Đại học UST, Hàn Quốc
Nguồn bài viết:
