Ung thư đại trực tràng không còn là bệnh của người già! Với hơn 45% ca mắc dưới 50 tuổi, giới trẻ đang đối mặt nguy cơ cao do lối sống thiếu khoa học. Phát hiện sớm qua tầm soát định kỳ là cách duy nhất giúp tỷ lệ sống sót lên đến 93% - theo cảnh báo từ chuyên gia đầu ngành.
Ung thư đại trực tràng đang trở thành mối nguy hiểm lớn đối với sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam, đặc biệt với xu hướng ngày càng trẻ hóa. Theo PGS.TS.BS Vũ Văn Khiên – Tổng Thư ký Hội Khoa học tiêu hóa Việt Nam, lối sống hiện đại, ăn uống không lành mạnh, ít vận động và căng thẳng kéo dài chính là “ngòi nổ” khiến căn bệnh này bùng phát mạnh mẽ ở cả những người trẻ tuổi.
PGS.TS.BS Vũ Văn Khiên – Tổng Thư ký Hội Khoa học tiêu hóa Việt Nam phát biểu về thực trạng "trẻ hóa" của UTĐTT hiện nay
Xu hướng trẻ hóa ung thư đại trực tràng tại Việt Nam
Theo số liệu từ Globocan 2022, Việt Nam ghi nhận hơn 16.000 ca mắc mới và trên 8.400 ca tử vong do ung thư đại trực tràng, đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc và thứ 5 về tỷ lệ tử vong trong các loại ung thư. Đáng chú ý, tỷ lệ bệnh nhân dưới 50 tuổi tăng lên tới 45% so với năm 1995, cho thấy xu hướng trẻ hóa rõ rệt.
.
PGS.TS.BS Vũ Văn Khiên nhấn mạnh, căn bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ở những người trẻ từ 20 đến 40 tuổi. Ở nhóm này, ung thư đại trực tràng thường tiến triển nhanh, khó kiểm soát và ít biểu hiện triệu chứng sớm, gây khó khăn trong việc phát hiện.
PGS.TS.BS Vũ Văn Khiên - Tổng Thư ký Hội Khoa học tiêu hóa Việt Nam chia sẻ thông tin tại tọa đàm.
Tầm quan trọng của phát hiện sớm và tầm soát ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng thường phát triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Đa số bệnh nhân chỉ phát hiện khi xuất hiện các dấu hiệu như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, đi ngoài ra máu – lúc này bệnh đã tiến triển nặng. Nhiều trường hợp được phát hiện tình cờ qua nội soi tầm soát khi bệnh nhân hoàn toàn không có triệu chứng.
.
PGS.TS.BS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, việc tầm soát sớm có thể phát hiện các tổn thương nhỏ như polyp – nguyên nhân chính dẫn đến ung thư. Phát hiện và điều trị kịp thời giúp tăng tỷ lệ sống sót lên đến 93%.
PGS.TS.BS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ tại tọa đàm.
Đối tượng nên tầm soát và phương pháp tầm soát hiệu quả
- Đối tượng nên tầm soát: Người từ 45 tuổi trở lên, đặc biệt những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng hoặc có các yếu tố nguy cơ như viêm ruột mạn tính, béo phì, hút thuốc lá.
- Phương pháp tầm soát phổ biến: Nội soi đại tràng, xét nghiệm máu ẩn trong phân (FIT/FOBT), nội soi ảo đại tràng, xét nghiệm DNA đa mục tiêu trong phân.
.Các chuyên gia cũng cảnh báo không nên lạm dụng tầm soát mà cần dựa trên tiền sử bệnh, triệu chứng và yếu tố nguy cơ để chỉ định phù hợp, tránh gây lãng phí và áp lực cho hệ thống y tế.
Tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị ung thư đại trực tràng
Nhờ sự phát triển của y học hiện đại, nhiều kỹ thuật tiên tiến đã được áp dụng giúp nâng cao hiệu quả điều trị:
- Chẩn đoán hình ảnh: CT scan, MRI giúp phát hiện chính xác vị trí và mức độ tiến triển của khối u.
- Phương pháp điều trị cá thể hóa: Liệu pháp gene, liệu pháp miễn dịch, thuốc đích giúp nhắm trúng đích tế bào ung thư, giảm tác dụng phụ và tăng hiệu quả điều trị.
- Phác đồ điều trị đa phương thức: Kết hợp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị nhắm mục tiêu tùy theo giai đoạn bệnh và thể trạng người bệnh.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, các phác đồ điều trị linh hoạt đã giúp kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, đặc biệt với những trường hợp ung thư di căn.
Chăm sóc toàn diện và nâng cao nhận thức cộng đồng
Ngoài điều trị y tế, việc chăm sóc tâm lý cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng cũng rất quan trọng giúp họ duy trì tinh thần lạc quan trong quá trình điều trị và phục hồi. Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Công Hoàng - Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, Đại biểu Quốc hội khoá XV cũng đồng ý với quan điểm không nên lạm dụng sàng lọc ung thư đại trực tràng, đặc biệt là người nghèo.
PGS.TS.BS Nguyễn Công Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, Đại biểu Quốc hội khóa XV.
.Các chuyên gia đồng thuận rằng, nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của sàng lọc và phòng ngừa là chìa khóa giảm tỷ lệ mắc và tử vong. Chiến lược sàng lọc ung thư đại trực tràng tại Việt Nam cần tập trung vào:
- Tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe.
- Lồng ghép sàng lọc trong khám sức khỏe định kỳ.
- Ưu tiên các phương pháp sàng lọc không xâm lấn, chi phí hợp lý.
Kết luận
Ung thư đại trực tràng đang trở thành thách thức lớn với xu hướng trẻ hóa đáng báo động tại Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiến bộ trong tầm soát, chẩn đoán và điều trị hiện đại, cùng chiến lược nâng cao nhận thức cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát và giảm thiểu tác động của căn bệnh này. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời chính là “tấm khiên” bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
.
Hãy chủ động tầm soát ung thư đại trực tràng theo khuyến cáo của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình!
.
Đọc chi tiết bài báo tại đây: Bệnh ung thư đại trực tràng đang có xu hướng “trẻ hoá”
